شیر یکطرفه دریچه ای چدنی
شیر یکطرفه دریچه ای چدنی :شیرهای یکطرفه را میتوان جزو شیرهای خودکار طبقه بندی نمود، چون اپراتور هیچ کنترلی روی آن ندارد. شیرهای یکطرفه با جریان سیال (فشارسرعتی) بطور خودکار باز شده و قطع جریان و با استفاده از نیروی جاذبه یا نیروی ناشی از برگشت جریان سیال بسته میشوند و مانع از برگشت جریان از بالا دست جریان به پایین دست جریان می گردد.
نمونه هایی از انواع این شیرها در زیر آمده است:
- شیر یکطرفه نوسانی (Swing check valve)
- شیر یکطرفه نوسانی از نوع ویفری (صفحه ای) (Swing type wafer check valve)
- شیر یکطرفه دیسکی (Disk check valve)
- شیر یکطرفه با دیسک دوتکه (Split disk check valve)
- شیر یکطرفه با دیسک وارونه (Till ting disk check valve)
- شیر یکطرفه دیافراگمی (Diaphragm check valve)
- شیر یکطرفه بالارفتنی (Lift check valve)
- شیر یکطرفه قطع کنندهای (Stop check valve)
شیر یکطرفه نوسانی (Swing Check Valve)
هنگامیکه این شیر کاملاً باز می شود سیال بدون هیچگونه مقاومتی عبور می کند و به محض افت فشار سیال ، شیر بصورت خودکار مسیر را می بندد و از برگشت سیال جلوگیری می کند.
ایجاد آشفتگی در جریان و افت فشار در اینگونه شیرها بسیار کم می باشد.در فرآیند هایی که در آنها از Gate Valve ها استفاده می شود به دلیل افت فشار کم در اطراف این شیرها ، عموماً از شیر یکطرفه های نوسانی استفاده می گردد.
شیر یکطرفه های نوسانی دارای دیسکی می باشند که در بالای شیر به بدنه قلاب شده است . شیر یکطرفه های نوسانی عموماً در خطوط پیوسته که دارای Gate Valve می باشد مورد استفاده قرار می گیرند. چون این شیرها جریان آزاد نسبی را از خود عبور می دهند.
این شیرها برای خطوطی که سرعت سیال پائین می باشد مورد استفاده قرار می گیرند و در خطوطی که دارای جریان ضربانی می باشند نباید از این شیرها استفاده نمود.چون بطور پیوسته دیسک باز و بسته شده و کوبیده شدن آن باعث از بین رفتن متعلقات شیر خواهد گردید.
بطور کلی همانطور که بیان شد این نوع شیر یکطرفه ها برای حالتی که سیال حرکت ضربه ای داشته و یا برگشت سیال سریع باشد گزینه مناسبی نمی باشد . از آنجائیکه این شیرها دارای چندین قطعه بوده که بوسیله اتصالاتی به یکدیگر مرتبط گردیده اند لذا همین باعث گردیده که در میان سایر شیر یکطرفه ها دارای کمترین استحکام باشند . علاوه بر این در حالتیکه مجرابند حرکت نسبتا بزرگی داشته باشد این حالت می تواند منتج به افزایش سرعت برگشت مجرابند گردیده و نیروی ضربه ای بزرگی را در حالت ناگهانی باز و بسته شدن بوجود آورد.
این نوع شیر یکطرفه ها را می توان هم در حالت افقی و هم در حالت عمودی مورد استفاده قرار داد. (درحالت نصب عمودی باید جریان سیال از پائین به بالا باشد تا نیروی جاذبه به بسته شدن مجرابند کمک نماید.) همچنین بدلیل سادگی تجهیزات تشکیل دهنده ، دارای تعمیرات به نسبت ساده تری در مقایسه با سایر شیر یکطرفه ها می باشند.
از نکاتی که باید در این گونه شیرها در نظر گرفت بوجود آمدن ضربه قوچی در آنها می باشد . ضربه قوچی در اثر یک فشار موجی (Surge Pressure) خیلی بزرگ در هنگامیکه این شیرها بسته می شوند بوجود می آید. این شیرها فاقد متعلقات محافظ در مقابل ضربه قوچی می باشد. مجرابندها در این شیرها باید مسافت زیادی را جهت باز و بسته کردن شیر طی نماید. در یک فاصله زمانی کوتاه در طی این مسیر توسط مجرابند که می خواهد مسیر را ببندد این امکان وجود دارد که سرعت برگشت سیال در این حالت کمی افزایش یابد هنگامی که مجرابند در چنین وضعیتی قرار بگیرد ضربه قوچی بوجود خواهد آمد.
